ZAFER  İLKOKULU  

 

    1928 lerde  Cumhuriyet  İlkokulları  planında  Eğirdir  ve  çevresinin  yardımıyla  yapılmış  çok  güzel  bir  ahşap  yapıydı.

    1959  Cami  mahallesi  yangınından  sonra  önemli  bir  hasar  görmemesine  rağmen  yıkıldı,  yerine  tek  katlı  sıradan  bir  okul  yapıldı.  Daha  sonra  yapılan  M. Y. Şapçı  ilkokulu    Zafer  ilkokulunun  arka  bahçesine  yapılmıştır.

    Zafer  ilkokulu  Yılanlıoğlu  Şeyh  Ali  Ağa  Medresesi  ve  Şeyh  Ali  Ağa  Kütüphanesinin  yıkıldığı  yere  yapılmıştır.

 

 

ZİNDAN

 

    Kale kapısından içeri girilince  sol taraftaki köşede tahminen 25-30 metrekarelik tek kapılı tonoz bir oda vardı. Bir zamanlar suçluların oraya kapatıldığını söylerlerdi. İçi sıvalı idi. Yangından sonra temizlenirken yıkıldı. Şimdi sıva kalıntıları vardır.

 

 

ZIPLAK

 

    Taneli yeşil fasülye yağsız olarak pişirilir. Tuza banılarak yenir. Köylerde buna Zıplak denirse de Eğirdir’de sıyırga denir.

 

 

ZORTİ BABA

 

    Kaynaklarda Sorei, Sureti Baba şeklinde de geçiyor. Ama Eğirdirli onu Zorti Baba der. Halk arasındaki rivayete göre Zorti Baba, Baba Sultan dolaylarında değirmen taşı yaparken Timur da oradan geçiyormuş. Zorti Baba, “Selaymünaleyküm..” demiş. Timur da seslenmemiş. Allahın selamını almamış. Bunun üzerine Zorti Baba, “Zort...” demiş, yellenme sesi çıkarmış... Timur çok kızmış, değirmen taşını Zorti Baba’nın boynuna geçirip denize atmış. Timur Köprübaşı’na vardığında Zorti Baba boynunda değirmen taşı, köprüyü eline almış açıkta duruyormuş.  Timur’a, “Dön.. Mezarımı yaptır, öyle git...” demiş, köprüyü yerine koymuş, kerametini göstermiş, ölmüş. Timur da Zorti Baba’yı değirmen taşı yaptığı yere gömmüş, gitmiş.

    Zorti Baba’nın, Baba Sultan’ın  göl tarafında bir türbesi olduğu söylenir. Karçınzade Süleyman Şükrü’nün Seyahat-ı Kübra adlı eserinde, 1880 lerde Zorti Baba türbesinin civarında hâlâ değirmen taşları olduğunu yazar.

    Zorti Baba’nın bir Bektaşi babası olduğu adından bellidir. 1450 lerden sonraki vergi kayıtlarında vakıfları olduğu görülmektedir.   “Eğirdir’deki bir balıklağı bu zaviyeye bağlıydı.” denilmektedir.

    Benim çocukluğumda Hıdırellez günü Köprübaşı’ndan tutulan balıklar halka bedava verilirdi. Tekke kanunu çıkmadan önce de balıkların çoğu Baba Sultan zaviyesine gönderildiği söylenir. Yukarıda adı geçen avluğun Köprübaşı avluğu olduğu bellidir. Artık şimdi Köprübaşı’nda hiçbir av yapılmamaktadır.

 

 

ZOSİMUS

 

    Uluborlu’da kiliseyi ilk kuran Hıristiyan rahiptir. Gönen’de din propagandası yaparken yakalanarak ayaklarının altına çivi çakıldıktan sonra atlarla beraber Antiokya’ya  (Yalvaç) götürülür. Zamanın Roma valisi Domitian tarafından idam edilir. Hıristiyanlık yayıldıktan sonra Apollania olan Uluborlu’nun adı Sozopolis olmuştur. Zosimus Hıristiyanlığın, ilk azizlerinden kabul edilir.

 

 

ZÜLBİYE

 

    Bir çeşit soğan yemeği. Geçmişte ziyafetlerin baş yemeğiymiş. “Davet edecek de zülbiye mi yedirecek? ” deyimi bile vardır. Bir bilenin anlattığına göre soğan orta derecede haşlanır, ortası çıkarılarak içine özel hazırlanmış kıyma doldurulup böylece sadeyağla pişirilirmiş. Anlatışa göre bir çeşit soğan dolması olsa gerek.

 

 

KAYNAKLAR

 

Akın gazetesi

Anadolu Beylikleri, Prof. Dr. İ.H.Uzunçarşılı, TTK Yayınları, Ankara, 1937.

Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, W. Ramsay, Çeviren: Mihri Aktaş,  MEB. Yayınevi, İstanbul,1961.

Antik Anadolu Coğrafyası(XII-XIII-XIV), Strabon, Çeviren:Prof.Dr.Adnan Pekman ,Arkeoloji ve Sanat Yayınları,İstanbul, 1993.

Beyşehir Tarihi, İbrahim Hakkı Konyalı , Atatürk Üni. Fen Ed. Fak. Yayını, Erzurum, 1994.

Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler, TDK Yayınları, 1969.

Celali İsyanları (1550-1603),  Prof. Dr. Mustafa Akdağ, Ankara  Ün.Basımevi,1963.

Cemal Tosun, Dosya, Halil Hamit Paşa Kütüphanesi, Isparta.

Cumhuriyetten Günümüze Isparta,   Hulusi Turgut , 2000.

Çevre Tarihi İçinde Atabey  , Mahmut Kıyıcı ,  Göltaş Kültür Yayınları , 1995.

Demokrat Eğirdir Gazetesi

Dil Dergisi, Kaşgarlı Mahmut Özel Sayısı, Sayı 33, Temmuz,1995.

Dinler Tarihi, Prof Dr. Fuat Bozkurt.

Divanü-Lügat-it-Türk, Kaşgarlı Mahmut, Çeviren: Besim Atalay, TDK , Ankara,1991.

Ege’deki Sivil Direnişten Kurtuluş Savaşına, İlhan Tekeli-Selim İlkin, 1989

Eğirdir Gölsesi Gazetesi ve Arşivi

Eğirdir Gölü Balıkları (Balık ve Balıkçılık), İstanbul,1952

Eğirdir-Felekabad Tarihi, S.Sukuti Yiğitbaşı, İstanbul, 1972.

Eski Türk Toplumunda Cinsiyet Kültürü, Mualla Türköne, Ark Yayın, Ankara, 1995.

Evliyalar Ansiklopedisi, Türkiye Gazetesi Yayınları, İstanbul, 1992.

Gagauzlar, Harun Güngör, Mustafa Argunşah, Ötüken, 1998

Gelendost  Tarihi, Hüseyin Şekercioğlu, İstanbul ,1983.

Hafız İbrahim Demiralay’ın Hatıratı, Göltaş Kültür Dizisi.

İncil, Müjde Yayıncılık.

İnternetten sağlanan kaynaklar.

İslam Ansiklopedisi, Diyanet Yayınevi, İstanbul, 1994

Isparta Dergisi  2000, 1,2,3,4.

Isparta Halıcılık Albümü, M. Koç, İstanbul, 1954.

Isparta Tarihi, Böcüzade Süleyman Sami, Serenler Yayını, İstanbul, 1983.

Isparta Tarihi, Enver Süldür, İzmir, 1951.

Isparta Vilayeti İdare Coğrafyası 1932, Başbakanlık Basımevi, Ankara, 1999.

Isparta Tarihi, Nuri Katırcıoğlu, Ankara, 1958.

Isparta Yıllıkları.

Isparta’nın Dünü Bugünü Yarını Sempozyumu, Isparta İli Kalkındırma Derneği, Ankara, 1992.

Kaş Tarihi, Hüdayi Bayık, Ankara, Gazeteciler Cemiyeti Yayını,1982.

Kırgız Türkleri, Prof. Dr. Mustafa Erdem.

Kitabeler, Prof. İ. Hakkı Uzunçarşılı, MEB.

Kutadgu Bilig, Reşit Rahmeti Arat, TDK  Ankara, 1991.

Kültür ve Sanat Isparta Özel Sayısı, Türkiye  İş Bankası, 1994

Manas Destanı, Abdülkadir İnan MEB Yayınları, İstanbul, 1992.

Milli Mücadelede Denizli Isparta ve Burdur Sancakları,Yard.Doç. Dr. Nuri Köstüklü, Kültür Bakanlığı ,Ankara ,1990.

Milli Mücadelede Güney Cephesi, Yard. Doç. Dr. Yaşar  Akbıyık, Kültür Bakanlığı, 1990.

Naima Tarihi, Zuhuri Danışman,  Ötüken Yayınevi, 1969.

Oğuzlar (Türkmenler), Prof. Dr. Faruk Sümer, Ana Yayınları,1980.

Onbeşinci Onaltıncı Yüzyılda Hamid Sancağı, Doç. Dr. Zeki Arıkan, İzmir, 1988.

Osmanlı Kim? Şeriat Ne? , Şakir Keçeli, Ardıç  Yayınevi.

Psidia Antiocheia, Dr. Mehmet Taşlıalan.

Psidya, Prof. Dr. Said Özsaid.

Psidya, Bilge Umar.

Seyahat-ı Kübra, Karçınzade Süleyman Şükrü. (Salih Şapçı)

Sibirya’dan, W. Radloff,  MEB Yayınları, Çeviren: Ahmet Temir,  İstanbul, 1994.

Şikari Tarihi, Mesut Koman , Yeni Kitap Basımevi, Konya, 1946.

Tarihi,Kültürel,Ekonomik Yönleri ile Eğirdir, I. Eğirdir Sempozyumu,  2001.

Tüm Yönleriyle Isparta, M. Koç, Isparta.

Türk Ansiklopedisi, MEB, Ankara, 1966.

Türk Edebiyatında  İlk Mutasavvuflar,Ord.Prof.Dr.Fuad  Köprülü, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara, 1993.

Türk Lehçelerinin Karşılaştırılmalı Dilbilgisi,  Cem Yayınevi,1993

Türklerin Tarihi, Jean-Paul Roux, Çeviren: Galip Üstün.

Türkiyedeki Tarihsel Adlar, Bilge Umar, İnkılap Kitabevi, İstanbul.

Ün Dergileri, Isparta Halkevi Mecmuası, Isparta.

Vilayetler  Tarihi, Hayat Yayınları.

Yeni Ün Dergisi, Isparta İli Kalkındırma Derneği , Ankara.